Sezam jest starożytną przyprawą oraz jedną z pierwszych zarejestrowanych
roślin uprawianych w celu pozyskiwania nasion. Używane przez tysiące
lat, nadal ma bardzo ważne znaczenie w świecie ze względu na swój cenny
olej.
Pochodzenie:
Nasiona sezamu to jedna z najstarszych przypraw znana ludzkości. Pierwsze pochodzenie sezamu nie jest znane znane. Pierwsze wzmianki o jego uprawie pochodzą z Babilonu, gdzie był określany jako "przyprawa bogów". W starożytności uprawiano go w Indiach i Azji Środkowej oraz Grecji. Od kilku tysięcy lat nasiona sezamu uprawiane są w Azji i Afryce. Obecnie głównym producentem są Chiny, Indie i Meksyk.
Opis sezamu:
Nasiona sezamu są małe, płaskie owalne ziarenka wielkości około 3 mm. Są aromatyczne i orzechowe w smaku. Nasiona sprzedawane są suszone, całe lub mielone, a także w postaci pasty tahini.
Istnieje parę rodzajów nasion sezamu, pozyskiwanych z różnych odmian roślin:
- sezam biały - wykorzystywany jest głównie jako dodatek kulinarny oraz do wytwarzania oleju. Ten rodzaj sezamu jest łuskany.
- sezam czarny - najchętniej stosowany jest do produkcji leków. Sezam ten pozostawia się w łuskach.
- sezam brązowy
Wartości odżywcze i korzyści zdrowotne ziaren sezamu:
Sezam ma bardzo wiele wartości odżywczych. Jest znakomitym źródłem miedzi i manganu, ale zawiera również znaczne ilości wapnia, magnezu, żelaza, fosforu, witamin w tym A, E, z grupy B, kwasu foliowego, cynku, selenu i błonnika. Zawiera także substancje takie jak sesamol i sesamolina, które są najlepszymi znanymi naturalnymi przeciwutleniaczami.
Nasiona sezamu są bardzo kaloryczne i zawierają wiele korzystnych dla zdrowia składników odżywczych, mineralnych, przeciwutleniaczy i witamin, które są niezbędne da dobrego samopoczucia. Nasiona są bogate w mono - nienasycone kwasy tłuszczowe i kwasy oleinowe oraz są bardzo dobrym źródłem białka oraz zawierają doskonałej jakości aminokwasy.
Wykorzystywanie ziaren sezamu w kuchni:
Ziarna sezamu można spożywać na surowo, po wysuszeniu lub uprażeniu. Występuje jako przyprawa w wielu kuchniach świata. Wymieszane z bułką tartą są znakomita panierką do ryb, kotletów oraz sznycli.
Biały sezam dodatkiem mocno rozpowszechnionym i uniwersalnym. Można go dodawać do: sałatek, dań wegetariańskich, dań mięsnych, farszów, a także do pieczywa, ciast i deserów oraz serów wiejskich.
W Azji ziarna sezamu służą do wyrabiania pasty (masła) sezamowej zwanej jako tahini, która jest podstawą sosów, sałatek, makaronów, ryżu i warzyw. Pasta sezamowa używana jest do wielu potraw m.in. hummusu. Tahini jest także doskonałą alternatywą dla masła bądź margaryny. Sezam mielony jest często mieszany z cytryną oraz czosnkiem i podawany wraz z chlebem jako popularna przekąska arabska. w Syrii i Lizbonie ziarna sezamu mieszane są z tymiankiem tworząc charakterystyczna przyprawę. W Meksyku olej sezamowy o nazwie ajonjoli jest często stosowany do gotowania. Natomiast w Japonii prażonymi ziarnami sezamu posypuje się dania z ryżu i warzyw, a także dodaje się do sosów. Sezam jest także składnikiem gomasio przyprawy nazywanej solą sezamową. Gmasio pochodzi z Japonii, gdzie jest używane zamiast tradycyjnej soli. w Europie sezam powszechnie wykorzystywany jest przy produkcji margaryny.
Sezam najczęściej wykorzystuje się do posypywania ciast i różnego rodzaju pieczywa dla smaku i aromatu. Ziarno sezamu jest kluczowym składnikiem chałwy, czy sezamków. W cukiernictwie ziarna sezamu spotykamy nie tylko w ciastach i ciasteczkach, ale także w mniej typowych deserach jak lody sezamowe.
Przyrządzanie i przechowywanie sezamu:
Ziarna sezamu mozna jeść surowe lub prażone. Można je uprażyć samemu, rozkładając na blaszce i stopniach C przez około wypiekając je w piekarniku w - minut. Ziarenka są gotowe wtedy, gdy zaczynają podskakiwać.
Ziarna sezamu należy przechowywać w szczelnych pojemnikach z dala od światła. Natomiast pasta sezamowa (tahini) ma tendencję do rozwarstwiania się i wymaga wymieszania przed użyciem. Pasta ta powinna być przechowywana w szczelnie zamkniętym naczyniu szklanym.
