LEKSYKON PRZYPRAW BOŻEGO NARODZENIA

Święta Bożego Narodzenia wielu osobom kojarzą się z charakterystycznymi zapachami i aromatami, które roznoszą się po całym domu. To zasługa przypraw, które pełnią bardzo ważną rolę podczas przygotowywania świątecznych przysmaków. Większość z nich jest na tyle uniwersalna, że bez trudu na stałe zagoszczą w naszej kuchni. 

Czy wiecie, że przyprawy korzenne przybyły do Europy w XV i XVI wieku wraz z wyprawami do Nowego Świata. Początkowo były niezwykle luksusowymi towarem, droższym niż złoto, czy srebro. Dziś pomimo, że są one tanie nie straciły zainteresowania, bowiem nie tylko nadają ciekawe odcienie smakowe i zapachowe potrawom, lecz korzystnie wpływają na przemianę materii, pomagają trawić tłuste potrawy oraz są pomocne przy przeziębieniach.

Do najbardziej popularnych przypraw wykorzystywanych do ciast i potraw Bożego Narodzenia zaliczamy:

• anyż gwiazdkowy
• cynamon
• gałka muszkatołowa
• goździki
• imbir
• jałowiec
• kardamon
• kurkuma
• liść laurowy
• szafran
• wanilia 

Anyż gwiazdkowy -  pochodzi z Chin i Wietnamu. W Europie pojawił się w XVII wieku. Zwany jako badian. Owoce anyżu przypominają gwiazdy. Ma słodko - korzenny smak. Sprzedawany jest w całości lub zmielony. Można go stosować do świątecznych wypieków, budyniu, kompotów (zwłaszcza śliwkowego, gruszkowego i z jabłek), a także do wieprzowiny, cielęciny i drobiu oraz chleba. Całe gwiazdki podnoszą smak kawy, herbaty i grogu. Anyż idealnie komponuje się z pieprzem, koprem, cynamonem i goździkami oraz imbirem. Przechowywany w całości w szczelnym pojemniku utrzymuje świeżość przez ponad rok. 

Źródło: internet

Cynamon - głównym hodowcą jest Cejlon. Jest ulubioną przyprawą do pierników, ciasteczek korzennych i niektórych kompotów. Dobrze komponuje się ze śliwkami, gruszkami i jabłkami. Może być używany do gorącego wina, kremów i syropów. W Meksyku stosowany jest do kawy, herbaty i czekolady. Cynamon w proszku swój smak traci szybko, dlatego powinien być zakupywany w małych ilościach i przechowywany z dala od światła w szczelnych pojemnikach. Ma słodki aromat i korzenny lekko pikantny smak. Oprócz pięknego zapachu nadaje też ciastom brązowany kolor. Poprawia metabolizm i hamuje apatyt na słodycze. Cynamon dobrze łączy się z pieprzem, gałką muszkatołową i czosnkiem.

Źródło: internet

Gałka muszkatołowa - pochodzi z Moluki. Obecnie uprawiana jest w Zachodnich Indiach. Ma owalny kształt, ok 25 mm długości, lekko pomarszczona i na zewnątrz ciemnobrązowa zaś wewnątrz jasnobrązowa. Sprzedawana jest w całości lub mielona i określana jako "wschodnio indyjska". W smaku wyczuwa się ciepły delikatny słodki smak orzecha. Obydwie postaci gałki muszkatołowej przechowujemy z dala od światła słonecznego i w szczelnych pojemnikach. Stanowi sprawdzony składnik wypieków z orzechami i pierników. Dodajemy ją do ciast, puddingów, kremów i pikantnych ciasteczek. Świetnie komponuje się z wieloma odmianami serów. Pasuje również do dań z kurczakiem, z czarna fasolą i pomidorami. Dopełni smak potraw z jajkiem i warzywami np. kapusty, szpinaku, cebulki, czy brokuła. Ponadto wchodzi w skład marokańskiej przyprawy "radel hamout". Dodawana jest także do grzanego wina, ponczu. Gałkę należy zetrzeć tuz przed dodaniem do ciasta. Starta gałka szybko traci zapachowe wartości.

Źródło: internet

Goździki -  uprawiane są w Brazylii, Indiach Zachodnich, Madagaskarze, Sri Lance Zanzibarze i Pembie. Są przyprawą o przyjemnym charakterystycznym zapachu i gorzkim smaku. Są przyprawą wielu jesiennych i zimowych dań m.in. potraw z grzybów, mięa wieprzowego, drobiu, baraniny, dziczyzny, czy marynowanych śledzi. Doprawia się nimi pasztety. Pasuje do deserów, kompotów, ciast, sosów owocowych, likierów, ponczu, grzanego wina i piwa. Razem z cebulą i liściem kalarepy poprawiają smak kapusty kiszonej.

Źródło: internet

Imbir - pochodzi z Indii i Chin. Dostępny jest w postaci proszku lub w postaci świeżych kawałków kłącza. Ma wyrazisty ostry, ale przy tym bardzo przyjemny cytrynowy i orzeźwiający smak. Suszony imbir używany jest głównie jako dodatek do ciast i ciasteczek np. pienika. Zaostrza smak budyniów, dżemów, konfitur i niektórych napojów np. kawy, herbaty, win, piwa. Kandyzowany imbir wykorzystywany jest do ciast, puddingów oraz lodów. Imbir poprawia apetyt i trawienie, niweluje uczucie przesytu po zjedzeniu tłustych potraw.

Źródło: internet

Jałowiec - głównym producentem są Węgry i południowa Europa. Ma słodki korzenny zapach. Stosuje się do przyprawiania mięs, pasztetów, warzyw i kiszonej kapusty. Wędliny wędzone w dymie drzewa jałowcowego są szczególnie smaczne i aromatyczne. Doskonale komponuje się także z daniami owocowymi takimi jak szarlotki oraz marynowane brzoskwinie.

Źródło: internet

Kardamon - jest jedną z najdroższych przypraw. Jest zaraz za szafranem  najdroższą przyprawą na świecie. Ma ostry korzenny, słodki i piekący smak. Kardamon dodajemy do piernika, marcepanu, deserów i sałatek owocowych oraz do słodkich sosów i likierów. Dodaje się go również do zup. pasztetów, mięs oraz ryb. Nadaje świeży smak dyni, marchwi i szarlotce. Kardamon możemy znaleźć w holenderskich ciasteczkach oraz  w tradycyjnym norweskim napoju alkoholowym akvavit. Jest częstym dodatkiem do dań curry. Ponadto stosowany jest jako przyprawa aromatyzująca pikle, do marynowanych śledzi, grzanego wina. Kardamon nadaje ciekawą nutę smakową tureckiej kawie. Prze podaniem nasion do potrawy należy je podsmażyć, albo wymieszać z innymi przyprawami. Strąki powinny być przechowywane w całości, do całkowitego wykorzystania.

Źródło: internet

Kurkuma - jest starożytną przyprawą pochodzącą z Azji. Uprawiana jest ws Chinach, Bengalu, Tajwanie, w Peru, Australii i Zachodnich Indiach. Wchodzi w skład mieszanek przyprawowych. Najczęściej wykorzystywana jest w postaci zmielonej. Charakteryzuje się lekko cierpkim zapachem, zaś o aromatycznym ciepłym skanu z nutką goryczy. kurkumę należy przechowywać w opakowaniach hermetycznych z daleka od promieni słonecznych. Kurkumę używa się do barwienia jajek na twardo, omletów, sosów (np. musztardowego, curry), ryżu, makaronu, czy zup kremowych. nadaje charakterystyczny smak rosołom, potrawom z drobiu, ryb i owoców morza. W Indiach dodawana jest do słodkich potraw nadając charakterystyczną cierpką nutkę smaku. W kuchni marokańskiej stosuje się do przyprawiania mięsa zwłaszcza jagnięciny.

Źródło: internet

Liść laurowy - pochodzi z Azji Mniejszej skąd rozprzestrzenił się na obszary innych krajów. o podobnym klimacie. Liść laurowy jest owalny i spiczasty i gładki. Wysuszony ma kolor matowej zielonej oliwki. O bukiecie ciepłym i dość ostrym, gdy pokruszymy liść uwalniają się olejki aromatyczne. W smaku jest lekko gorzki i mocno aromatyczny. Całe liście wykorzystywane są do gotowania, zaś pokruszone lub mielone stosuje siew celu wzmocnienia smaku potrawy. Całe liście powinniśmy przechowywać w szczelnych słoikach z dala od światła, w ten sposób zachowują swój smak do 2 lat. Najczęściej dodajemy je do zup, sosów, gulaszy, marynat. To doskonała przyprawa do ryb, mięsa i drobiu.

Źródło: internet

Szafran - to jedna z najdroższych przypraw na świecie. Pochodzi z Basenu morza Śródziemnego. Importowany jest głównie z Hiszpanii. Za najlepszy uważany jest z Walencji. Uprawiany jest również w Indiach, Turcji, Chinach i w Iranie. ma on gorzkawy, korzenny smak i wyczuwa się miły aromat miodu. W kuchni stosuje się go w minimalnych ilościach, ze względu na koszt, smak i właściwości barwiące. Można go skruszyć na drobny proszek w moździerzu, lecz łatwiej jest rozpuścić szczyptę przyprawy w filiżance gorącej wody. Szafran należy przechowywać w chłodnym suchym miejscu z daleka od światła. Pasuje idealnie do ryżu. Jego zadanie polega na przebarwieniu ryżu na kolor  żółty. Używany jest do aromatyzowania i barwienia kremów, sosów oraz ciast. Można go używać do przyprawiania zup, mięsa jagnięcego, baraniny, ryb i owoców morza.

Źródło: internet

Wanilia - jest jedna z najdroższych przypraw na świecie obok szafranu i kardamonu. Pochodzi z Meksyku, gdzie nadal jest uprawiana komercyjnie. Aromat wanilii pochodzi z nasion lub strączków rośliny. Strączki są ciemnobrązowe, smukłe, pofałdowane wielkości ok 20 cm. Aromat ma bardzo mocny i aromatyczny o bogatym mocnym smaku. Najlepszej jakości wanilia pochodzi z Madagaskaru, zaś gorszej jakości pochodzi z Indonezji Tahiti. Jej łagodny aromat podnosi smak wielu słodkich dań, puddingów, ciast, kremów i sufletów, czy lodów. Wanilię można wyczuć w wyrobach czekoladowych i wypiekach cukierniczych, czy w likierach. Jest nieodzownym składnikiem brzoskwiniowej melby i szarlotki oraz kremu caramel.

Źródło: internet